Młodzi powinni mieć się na baczności: nowotwór inny niż wszystkie

Movember nie dotyczy jedynie raka prostaty. To również okazja, aby przypomnieć o innym męskim nowotworze – raku jądra.

Dotyczy młodych

Rak jądra, w przeciwieństwie do wielu nowotworów, w których ryzyko rośnie wraz z wiekiem, dotyczy głównie młodych mężczyzn. Najwięcej zachorowań rejestruje się między 15. a 40. rokiem życia, najwyższe wskaźniki zapadalności dotyczą przedziału wiekowego 25-29 lat. Zachorować jednak można w każdym wieku.

Nie ma jednoznacznie określonych czynników ryzyka, choć najczęściej wymienia się: wnętrostwo, czynniki genetyczne i zmiany środowiskowe (zanieczyszczenia środowiska i związki chemiczne obecne w wielu produktach).

To jeden z rzadziej występujących nowotworów. Stanowi około 1-2 proc. nowotworów złośliwych u mężczyzn. Rocznie w Polsce rejestruje się około tysiąca przypadków.

Jeżeli chodzi o światowe statystyki, to Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) w roku 2020 odnotowała 74 458 nowych przypadków. Najwięcej z nich rejestruje się w Europie. W 2020 r. było to 25 058 zachorowań, czyli 33,7 proc. światowych przypadków. W krajach Europy występuje też największa zapadalność. Na czele zestawienia znalazły się Norwegia (11,8 przypadków na 100 tys. mężczyzn), Słowenia (10,8) i Dania (10,4). W Polsce zachorowalność to około 3 przypadki na 100 tys.

Dobre rokowania

To nowotwór o wyjątkowo dobrych rokowaniach. Wskaźnik 5-letniej przeżywalności to co najmniej 95 proc. Choroba jest uleczalna nawet w stadium, w którym dochodzi do przerzutów.

W Polsce ze zdiagnozowanym złośliwym rakiem jądra żyje kilkanaście tysięcy mężczyzn.

Najtańsze badania profilaktyczne

Lekarze podkreślają, że bardzo często się mówi o samobadaniu piersi u kobiet, to jednak w przypadku mężczyzn kwestia samobadania jąder nie jest tak powszechna. A to najtańsze i najbardziej dostępne ze wszystkich możliwych badań profilaktycznych. Możne je przecież wykonać w domu, w dowolnej chwili.

Zaleca się, aby zacząć je wykonywać już w wieku 15 lat, raz w miesiącu, najlepiej pod prysznicem lub podczas ciepłej kąpieli.

– Tak, jak kobiety badają piersi, tak mężczyźni powinni badać sobie jądra. Porównując ich elastyczność, zwracając uwagę na ewentualne występowanie jakichś zgrubień, nierówności, stwardnień. Przy jakichkolwiek wątpliwościach natychmiast zgłosić się do lekarza – mówi dla NewsMed dr Wojciech Michalik, specjalista urolog.

Usunięcie jądra to nie wyrok

W przypadku guza zlokalizowanego na jądrze leczenie polega na chirurgicznym usunięciu zmienionego jądra. Jeżeli nie ma przerzutów, terapia się najczęściej na tym kończy. W przeciwnym przypadku może być konieczna radioterapia i chemioterapia.

– Leczenie nowotworu jąder jest związane, niestety, z jego usunięciem, a następnie – w zależności od wyniku badania histopatologicznego – może być potrzebne dalsze leczenie – zaznacza dr Michalik.

Co ważne, taki zabieg nie powoduje ograniczenia płodności mężczyzny. Drugie jądro jest w stanie wyprodukować odpowiednią ilość plemników potrzebną do zapłodnienia.

Zabieg usunięcia jądra nie ogranicza też działalności zawodowej czy wyczynowemu uprawianiu sportu. Wśród znanych osób, które mają za sobą usunięcie jądra, jest m.in.polski standuper Michał Pałubski, holenderski piłkarz Arjen Robben i amerykański kolarz Lance Armstrong. Ten ostatni kilka lat po zabiegu usunięcia jądra i kilku chemioterapiach (pojawiły się przerzuty) wrócił do zawodowego sportu i kilka lat później zaczął seryjnie wygrywać najsłynniejszy wyścig kolarski – Tour de France. Po jakimś czasie okazało się jednak, że wspomagał się niedozwolonymi środkami dopingującymi i został pozbawiony wszystkich tytułów.